Saturday, April 28, 2012

το πείραμα

Όταν δεν έχω τι να κάνω και ο καιρός το επιτρέπει – θέλω να πω όταν δεν τουρτουρίζω ολόκληρος από το κρύο, ούτε σφίγγω το μυαλό μου για να μη νιώσει – μπορώ να κάτσω με τις ώρες να κόβω μικρά χαρτάκια με το ψαλίδι. Μ' αρέσει να τα παρατηρώ να πέφτουν πάνω στο γραφείο και να φτιάχνουν ακαθόριστα σχήματα. Άλλες φορές σχηματίζουν τεράστιους ελέφαντες που τους λείπει η προβοσκίδα, άλλες μοιάζουν με γυναικείο χέρι. Πιο συχνά δεν είναι παρά ένα μίνι σύμπαν φτηνών αστεριών από χαρτί. Πολλές φορές έχω προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσω τη συμπεριφορά τους καθώς πέφτουν. Να δω αν τα μικρά τριγωνικά κομματάκια θα πέσουν με κατεύθυνση προς τα δεξιά. Αν τα μεγαλύτερα θα πέσουν ευθεία κάτω. Πάντα όμως κατέληγα σε μια σειρά προβλέψεων που επανειλημμένα είχε την τάση να διαψεύδεται. Θα μπορούσα βέβαια να κηρύξω μάχη ενάντια στην τυχαιότητα. Έναν δικό μου ανένδοτο αγώνα. Το είχα προσπαθήσει κάποτε δοκιμαστικά. Είχα καταφέρει να βγάλω μάλιστα κι έναν υποτυπώδη αλγόριθμο της πτώσης. Μου πήρε γύρω στη μία ώρα ακούγοντας Μότσαρτ, αλλά δεν άντεξε πάνω από τρία λεπτά. Βρέθηκε εκείνο το μικρό τυχαίο κομματάκι, που ελάχιστα πριν πέσει, αναποδογύρισε ή στράφηκε προς την αντίθετη κατεύθυνση.

                                                                      *

Θα μπορούσα ίσως να καταβάλλω μεγαλύτερη προσπάθεια ώστε να κρατήσω σταθερές τις συνθήκες του πειράματός μου όπως κάνουν στα επιστημονικά εργαστήρια. Να κρατήσω σε αυστηρά προκαθορισμένη θέση τα χέρια μου για παράδειγμα. Το σκέφτηκα. Ήθελα να ζωγραφίσω πάνω στο γραφείο τη φιγούρα των χεριών μου όπως κάνουν στις ταινίες με τους σκοτωμένους. Ή καλύτερα για να είμαι πιο σίγουρος είχα σκεφτεί να καρφώσω δύο καρφιά σταθερά στο ξύλο, να περάσω ένα λεπτό νήμα και να δέσω τα χέρια μου ώστε να έχουν πάντα την ίδια απόσταση. Θα μπορούσα έστω να τα δοκιμάσω όλα αυτά, αν δεν ήμουν τόσο τεμπέλης ή αν έδειχνα μεγαλύτερη επιμονή. Όμως αντί να επιχειρήσω κάτι τέτοιο και ακριβώς προκειμένου να δικαιολογήσω αυτή μου την ανεπάρκεια έχω οδηγηθεί σε μια ρηχή θεωρητικοποίηση της τυχαιότητας και του χάους. Συχνά τα βράδια σε συζητήσεις με φίλους, μου έρχονται φράσεις όπως “στην πραγματική ζωή δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε απόλυτα βέβαιοι για τις αιτίες ενός γεγονότος, καθ' ότι οι παράγοντες είναι δυνητικά άπειροι” ή ότι “αρκεί ένα εν πολλοίς ανεξήγητο γεγονός για να εκτρέψει την πραγματικότητα από την προκαθορισμένη πορεία που εμείς της έχουμε επιβάλλει”. Είναι αλήθεια ότι όλη αυτή η θεωρητικολογία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν προσπαθούσα έστω να πολλαπλασιάσω τις επαναλήψεις του πειράματος, ώστε καθώς αυτές θα τείνουν προς το άπειρο να είμαι σε θέση να φτάσω σε πιο ασφαλή συμπεράσματα. Όμως αντ' αυτού, η συνήθειά μου μετατράπηκε σταδιακά σ' ένα ακούσιο βύθισμα.

                                                                       *

Με το ψαλίδι στο χέρι, κόβοντας ακανόνιστα κομματάκια χαρτιού σε σταθερό ρυθμό επανάληψης, ξεχνιέμαι. Ξεχνιέμαι τόσο πολύ, που δεν σκέφτομαι τίποτα ή τουλάχιστον έτσι νομίζω. Αν ακούγεται κάποια μουσική υπόκρουση στο βάθος δεν έχει σημασία. Χάνεται. Ο μόνος ήχος που απομένει ισχνός σε αυτό το ιδιότυπο πηγάδι του μυαλού μου είναι ο ήχος του ψαλιδιού που κόβει το χοντρό χαρτί. Κάπου εκεί που αφαιρούμαι τελείως κι αφήνομαι να κόβω ένα-ένα σιγά-σιγά τα μικρά χαρτάκια, αφού περάσει ένα ικανό χρονικό διάστημα βυθίσματος κοιτάζοντας με το αθώο βλέμμα του ανθρώπου που χαζεύει, αρχίζω ξαφνικά να χαμογελάω αδρά. Κάπως έτσι πάντα, με τρόπο αβίαστο έρχεται κάποια στιγμή μια αυτόματη ευχαρίστηση. Τότε με ηρεμία και αφήνοντας να περάσουν λίγα δευτερόλεπτα, σηκώνομαι αργά και τραβώ με το χέρι τα μικρά χαρτάκια να πέσουν στο τασάκι. Φορώντας συνήθως ένα λευκό φανελάκι και φροντίζοντας να τεντώσω το κορμί μου ώστε να σταθώ ίσια, περπατάω ξυπόλητος προς την
κουζίνα νιώθοντας βήμα-βήμα να ταξιδεύω σ' έναν διάδρομο που δεν έχει τέλος.

2 comments:

αλεκα said...

Ειλικρινα σου μιλαω ηταν τόσο γλαφυρη η περιγραφή που ηταν σαν να σε έχω μπροστα μου...αλλα πες την αληθεια...τι πινεις αγορι μου και δεν κερνας;

gaubiu said...

αφέσου στο χάος, μην το πολεμάς :-)